زنان خانه‌دار رکورددار طلاق در ایران - خانواده آکا
خانواده - روانشناسی طلاق - زنان خانه‌دار رکورددار طلاق در ایران
در دو دهه اخیر و با گسترش زندگی شهرنشینی، افزایش ظواهر مدرنیته و تغییر شیوه زندگی از سنتی به مدرن، نظام خانواده در ایران دستخوش تغییراتی شده است. به گونه‌یی که این مساله سبب شده که آمار طلاق به میزان قابل توجه و نگران کننده‌یی افزایش یابد...
عمق فاجعه به حدی است که به اعتقاد جامعه‌شناسان و آسیب‌شناسان اجتماعی امروزه بسیاری از پدیده‌ها و آسیب‌های اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی،فرهنگی، سیاسی، و... ریشه در مساله طلاق دارد.
دکتر امان‌الله قرایی مقدم در این باره می‌گوید: «طلاق یکی از پدیده‌های اجتماعی است که بر روی سایر پدیده‌ها و عوامل مختلف جامعه تاثیری مخرب و غیرقابل جبران بر جای می‌گذارد. بطوری که به جرات می‌توان گفت در بروز آسیب‌های اجتماعی موثرترین علت طلاق است.»
وی تاکید می‌کند: «طلاق پدیده‌یی است که حیات جامعه را در آینده‌یی نزدیک به خطر می‌اندازد و همچنین نقشی مخرب در نظام خانوادگی و بخصوص تربیت فرزندان ایفا می‌کند. عوامل موثر بر بروز طلاق صرفا اجتماعی است و تحت چنین شرایطی دولت‌ها وظیفه دارند که از بروز و افزایش این پدیده شوم جلوگیری کنند.»
این استاد دانشگاه درباره علل موثر بر بروز طلاق توضیح می‌دهد: «بنده از ۳۲ سال قبل تاکنون در تهران و دکتر آقاجانی نیز در شیراز درباره طلاق و علل و عوامل موثر بر آن تحقیق و بررسی کرده و به این نتیجه رسیده‌ایم که حداقل ۱۷ـ۱۶ عامل در بروز طلاق دختران و زنان موثر است که صرفا اجتماعی هستند. یکی از مهمترین عوامل آن «دوساختی شدن» جامعه است. امروزه ساختار کهن جامعه که شامل ارزش‌ها و هنجارهای سنتی است با ساختار مدرن که دارای ارزش‌ها و معیارهای جدید است در تضاد قرار گرفته است. در نظام و ساختار سنتی و کهن، مرد فرمانروای مطلق خانه محسوب می‌شد که حرف اول و آخر را او می‌زد و به سایر افراد خانواده دستور می‌داد ولی امروزه نیز عده‌یی از مردان جوان که تحت چنین ساختاری پرورش یافته‌اند، انتظار دارند که همین شیوه را در زندگی خود اعمال کنند. در مقابل با توجه به تجدد امروزی و تغییر ارزش‌ها و هنجارها، تبعیت از ساختار کهن و سنتی در نزد دختران و زنان از بین رفته و آنان در همه موارد خود را با مرد یکسان می‌دانند که این «دو ساختی شدن» جامعه سبب بروز طلاق میان زوج‌ها می‌شود.
وی در ادامه می‌افزاید: «عامل اقتصادی که شامل بیکاری، عدم داشتن شغل و درآمد کافی است از سایر عوامل موثر بر بروز طلاق است.»
«قرایی مقدم» درباره تاثیر آشنایی پیش از ازدواج میان دختران و پسران بر میزان طلاق می‌گوید: «عدم آشنایی درست و صحیح دختر و پسر به هنگام ازدواج از یکدیگر سبب بروز مشکلات فراوان در زندگی خانوادگی پس از ازدواج می‌شود. متاسفانه اکثر دختران و پسران جوان به هنگام ازدواج هیچ معیار مناسبی ندارند و صرفا پسندیدن مشخصات ظاهری را کافی می‌دانند. بطوری که طبق بررسی‌های صورت گرفته، ۴۰ درصد دختران به هنگام ازدواج هیچ معیاری ندارند. آشنایی قبل از ازدواج می‌تواند مانع بروز بسیاری از اختلافات و همچنین وقوع طلاق شود. یکی دیگر از عوامل موثر بر کاهش طلاق دوران نامزدی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بهترین دوران نامزدی بین ۹ تا ۱۲ماه است که هر چه این مدت زمان کمتر یا بیشتر باشد، مشکلات احتمالی در بروز طلاق نیز افزایش می‌یابد. بر اساس تحقیقات انجام شده در دوران نامزدی، افرادی می‌توانند بخوبی از خصوصیات رفتاری، اخلاقی و... یکدیگر شناخت پیدا کنند.»
وی دخالت والدین، تفاوت سنی دختر و پسر مانند بزرگتر بودن دختراز پسر را نیز در بروز طلاق بسیار موثر است.
این جامعه‌شناس در ادامه بیان می‌کند: «شغل زنان نیز در افزایش یا کاهش طلاق بسیار موثر است بطوری که کمترین آمار طلاق در میان معلمان با ۴ الی ۵ درصد است. بعد از آنان زنان کارمند با ۱۰ درصد قرار دارند. بیشترین آمار طلاق مربوط به زنان خانه‌دار با ۶۸ درصد است.»
به اعتقاد قرایی‌مقدم خویشاوندی در کاهش طلاق موثر است. زیرا افراد شناخت و آشنایی بیشتری نسبت به یکدیگر دارند که این مساله طلاق را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
وی درباره سطح درآمد و سطح اجتماعی خانواده‌ها در میزان بروز طلاق می‌گوید: «طلاق بیشتر در طبقه متوسط جامعه پیش می‌آید. زیرا در این طبقه زن هیچ‌گونه احساس ضعف و کمبودی در برابر مرد احساس نکرده و به اصطلاح عامیانه در طبقه متوسط «من و تویی» بسیار زیاد وجود دارد. اما در طبقه بالا و مرفه، چون مرد و زن از امکانات مالی برخوردارند، کمتر دچار مشکلات شده بنابراین کمتر از یکدیگر جدا می‌شوند. در طبقه پایین نیز به علت وابستگی شدید اقتصادی زن به شوهر و همچنین فرهنگ غالب که طلاق را امر ناپسندی می شمرند، کمتر حاضر به طلاق و جدایی می‌شوند.»
این جامعه‌شناس در ادامه بیان می‌کند: «میزان تحصیلات نیز عامل موثری در بروز طلاق است. بطوری که اگر سطح تحصیلات هر یک از زوج‌ها کمتر یا بیشتر از دیگری باشد مشکلاتی را به وجود می‌آورد که اکثر زوج‌ها در این خانواده‌ها به طلاق می‌اندیشند و پس از مدت زمان کوتاهی نیز از یکدیگر جدا می‌شوند.»وی درباره سایر عوامل موثر در بروز طلاق به اعتیاد و بیماری اشاره می‌کند و در ادامه تاکید می‌کند: «۵ سال اول زندگی از بحرانی‌ترین سال‌های زندگی محسوب می‌شود. زیرا احتمال بروز اختلاف و همچنین طلاق در این مدت به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.»
آسیب‌شناسان اجتماعی و جامعه‌شناسان همواره از آموزش‌های قبل از ازدواج به عنوان راهکاری به منظور کاهش احتمال بروز طلاق یاد می‌کنند.
به اعتقاد آنان دختران و پسران قبل از ازدواج با آموزش‌های صحیح می‌توانند از بروز مشکلات به میزان قابل توجهی بکاهند.
دکتر قرایی مقدم درباره آموزش‌های پیش از ازدواج توضیح می‌دهد: «آموزش‌های پیش از ازدواج اگر به معنی آموزش همراه با دوران نامزدی باشد، می‌تواند بسیار مثمرثمر باشد. زیرا اگر این آموزش در همان مدت زمان ۹ تا ۱۲ ماه نامزدی باشد، سبب می‌شود که دختر و پسر شناخت بهتری از یکدیگر داشته باشند و با تصمیم‌گیری منطقی‌تری اقدام به شروع زندگی مشترک نمایند. بنابراین می‌توان گفت که تنها آموزش تئوری موثر نبوده و هیچ کاربردی ندارد و با آموزش عملی می‌توان آمار طلاق در جامعه را کاهش داد.»
وی تاکید می‌کند: «برای بهره‌گیری و نتیجه بخش آموزش باید از کتاب‌های درسی به معرفی خصوصیات و ویژگی‌های افراد بپردازیم و از این طریق به افراد آموزش‌های مورد نیاز در ازدواج را بدهیم. تحقیقات ۳۰ ساله بنده نشان دهنده این موضوع است که تنها از طریق کتاب‌های درسی و از دوران مدرسه می‌توان نسبت به کاهش طلاق امیدوار بود. زیرا بررسی‌ها نشان داده است که شیوه رادیو و تلویزیون در آموزش افراد متاسفانه اثربخش نبوده است.»
وی تصریح کرد: «جامعه‌یی که دارای آمار ۲۵ درصدی طلاق است را می‌توان جامعه‌یی ضعیف نامید که ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی آن فروریخته است. زیرا در این جامعه زن و مرد تحت تاثیرات مسائل پس از طلاق روحیه خود را از دست داده و امکان ندارد که بتوانند روحیه اولیه و متعادل خود را به دست آورند. بنابراین لازم است که درباره کاهش طلاق و تبعات آن راهکارهای موثری ارایه شود.»
منبع:روزنامه اعتماد
ویرایش وتلخیص:آکاایران
زندگی در غربت - خانواده آکا
زندگی پس از طلاق ایران
زنان بیشترین متقاضیان طلاق در دادگاهها 
رونق طلاق در بازار بی مهری 
موفقیت در زندگی، رموز موفقیت در زندگی مشترک - خانواده آکا
رفتارهای پس از طلاق - خانواده آکا
راه انتخاب همسر - خانواده آکا
آمار طلاق در ازدواجهای سنتی کمتر است